آندایز داری کاربرد وسیع و گستردهای در فلزات میباشد میباشد :
اکثر فلزات به اکسید شدن تمایل دارند و روی آنها لایهٔ نسبتاً پایداری از اکسید، تشکیل میشود. در شرایط معینی این لایهٔ اکسید محافظت کننده است و از خوردگی سطح فلز جلوگیری میکند. در عمل، با استفاده از این خاصیت، لایهٔ اکسیدی یا هیدروکسیدی موجود بر روی فلزات را تقویت میکنند یا باعث ایجاد این لایه میشوند. به این نوع عملیات سطحی، ایجاد پوششهای تبدیلی یا اکسیدی میگویند. به دو طریق میتوان این لایهٔ اکسیدی را بر روی فلزات ایجاد نمود:
1. روش شیمیایی: بر اثر جذب فلز یا اکسید فلزی روی سطح که باعث ایجاد یک لایهٔ پایدار میشود. مانند: کروماته کردن.
2.
3. روش آندی یا الکتروشیمیایی: در این روش، اکسید فلز در شرایط کنترل شده تشکیل شده و کاملاً متراکم میباشد یا بر اثر عملیات بعدی متراکم و غیرقابلنفوذ خواهد شد. مانند: آندایزینگ آلومینیم.
آندایز آلمینیوم
ورق آلومینیوم از جمله فلزات دارای اکسید سخت میباشد. به این مفهوم که اکسید آلومینیوم دارای مقاومت فیزیکی بالاتر از آلومینیوم در برابر خش خوردگی و مقاومت شیمیایی بهتری در برابر خوردگی میباشد. به همین دلیل به جهت بالا بردن مقاومت فیزیکی و شیمیایی ورق آلومینیوم اقدام به آنادایز آن مینماییم.
آلومینیوم در شرایط معمولی نیز اکسیدی می شود بطوری که در مجاورت هوا و بطور معمول لایه ای از اکسید به صورت غیرمتخلخل بر روی سطوح قطعات آلومینیومی تشکیل می گردد که وظیفه حفاظت از سطح فلز را در محیط برعهده دارد، اما برتری و مزیت اکسید ایجاد شده در روش آنادایزینگ نسبت به شرایط طبیعی مقاومت بیشتر آن در مقابل خوردگی است. در این روش از مقاومت زیاد لایه پوششی آلومینیم اکسید Al2O3 در مقابل خوردگی که بلافاصله بر روی سطح آلومینیوم تازه بریده شده تشکیل میگردد، استفاده میشود. این لایه عامل مقاومت در برابر خوردگی طبیعی این فلز است. این لایه که به طور طبیعی تشکیل می شود، بسیار نازک، چسبنده و محافظ است. آنادایز کردن در واقع یک نوع ضخیم کردن لایه اکسیدی به ضخامت تا چندین هزار برابر ضخامت لایه اکسید طبیعی است. نتیجه عمل، لایهای است سخت با ضخامت حدود ۵/۲۵ میکرون بر تمام سطح آلومینیوم که علاوه بر مقاومت به خوردگی در مقابل سایش نیز استحکام کافی دارد.
زمانی که مقاومت آلومینیوم برای انجام کار مورد نظر کم باشد برای افزایش مقاومت آن عمل آنادایز را روی آن اعمال میکنیم. عمل آنادایزینگ به عملی اطلاق میشود که در آن یک لایه نازک اکسیدی بر روی قطعات آلومینیوم شکل میگیرد که باعث افزایش مقاومت فلز در برابر خوردگی میشود. در این روش ضخامت لایه اکسیدی افزایش پیدا کرده و به ۱۰ تا ۲۰ میکرون و یا بیشتر میرسد.
مکانیزم کلی عمل بدین صورت است که جریان مستقیم برق از مایع الکترولیت مناسبی می گذرد که در آن آلومینیوم آند بوده و فلز مناسب دیگری کاتد می باشد. در این صورت بر سطح آلومینیوم لایه نازکی از اکسید ایجاد می گردد که ضخامت آن به عوامل گوناگونی بستگی دارد.
مزایای آندایز سطوح آلومینیومی
الف – افزایش مقاومت در مقابل خوردگی
ب – افزایش قدرت چسبندگی رنگها
پ – به عنوان یکی از مراحل آبکاری
ت – ایجاد نمای ظاهری مناسب جهت دکوراسیون و تزئینات
ث – عایق کاری
ج – افزایش قابلیت تابش و انتشار حرارت
چ – افزایش مقاومت سایشی
انواع آندایز
آندایز اسید کرومیک : استاندارد Mil-8625- Type II
هارد آندایز :استاندارد Mil 8625- Type III
آندایز سخت
پوشش هارد آندایز دارای کاربرد وسیع و گستردهای میباشد. از آنجا که آندایز سخت آلومینیوم غالباً جزو پوششهای مهندسی میباشد، عمده مصارف آن خاص و صنعتی بوده و ایجاد ارزش افزوده مناسبی روی آلومینیوم میگردد. بهطور کلی صنایع زیر بیشترین بهره از این امکان را میبرند: هوا فضا، نظامی، نیوماتیک و هیدرولیک، خودرو و موتور، شیمیائی، پزشکی، دریائی، نساجی، ساختمان، الکترونیک و لوازم آشپزخانه